English စာတတ်တယ် .. ပါးစပ်ကပြောမထွက်ဘူး .. ရုတ်တရက်ဆို ဘာပြောလို့ပြောရမှန်းမသိဘူးတို့ဆိုတာ .. လူတိုင်းဖြစ်လေ့ ဖြစ်ထရှိတဲ့ကိစ္စပါပဲ .. အထူးသဖြင့် ပြည်ပ စစရောက်ရောက်ချင်းမှာပေါ့ .. သင်တန်းတွေ ဘယ်လောက်ပဲတက်ခဲ့ တက်ခဲ့ တကယ်နဖူးတွေ့ ဒူးတွေ့ပြောရတော့မယ်ဆိုတော့ .. “ကြောင်” သွားတယ်ဆိုတာမျိုး ..
ကျောင်းကဆရာတွေ တော်တော်များများကတော့ ပြောကြလိမ့်မယ် .. practice များများလုပ်ဖို့ .. ဒါပေမဲ့ တကယ့်လက်တွေ့မှာ practice လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ စကားပြောလေ့ကျင့်တာနဲ့ .. တကယ်လိုအပ်တဲ့အချိန်မှာ information တစ်ခုခုမေးတာ .. စျေးဝယ်တာပဲဖြစ်ဖြစ် .. တကယ်ကိုယ် လုံးဝမသိတဲ့သူနဲ့ စကားပြောရတာက အများကြီးကွာပါတယ် ..
passion and purpose လည်း ကွာသွားတယ် ..
တကယ် လိုအပ်တဲ့အချိန်ကျတော့ ပိုပြီးတော့ passion ရှိတယ် .. ရည်ရွယ်ချက်ကလည်း ကိုယ်လိုချင်တာရဖို့ .. သိချင်တာ သိရဖို့ အရေးကြီးတော့ မရမက ကြိုးစားပြောဖြစ်တာပေါ့ ..
အဲဒီအချိန်ကျရင် ကိုယ်ပြောတာ မှားလား မှန်လား .. grammar , pronunciation သိပ်အရေးမကြီးတော့ဘူး .. ကိုယ်ပြောတာ တဖက်လူနားလည်ဖို့က အဓိကပဲ .. အဲဒါမှ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ အဖြေရမှာလေ .. ဥပမာ လမ်းမသိလို့ မေးတာမျိုး .. ပစ္စည်း တစ်ခုခုရှာချင်တာမျိုးတွေပေါ့ ..
( ဘယ်လောက်ပဲ grammatically မှန်နေဦးတော့ သူများနားမလည်ရင် အလကားပဲ .. )
ဒီလိုပြောလို့ မှန်စရာမလိုဘူးလားဆိုတော့ ကိုယ့်ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ပေါ်မူတည်တယ်လေနော် .. ကျောင်းစာမေးပွဲတွေ .. အလုပ် အင်တာဗျူးတွေအတွက် ရည်ရွယ် တယ်ဆိုရင်တော့ မှန်ရမှာပေါ့ .. ဒါပေမဲ့ အမ်မာက ခရီးသွားရင် အဆင်ပြေအောင်လို့ပဲ ပြောတာ ဆိုတဲ့အတွက် .. ကိုယ့် target ရောက်ဖို့က အဓိကပဲလေ .. တချို့နေရာတွေဆို .. local တွေ နားလည်သလို သူတို့ခေါ်သလို့ လိုက်ခေါ်ပြီး ပြောရတာမျိုးလည်းရှိတယ် ..
အဓိက ပြောချင်တာကတော့ စစချင်းမှာ .. မှားမှာ ကြောက်နေတာတို့ .. ရှက်နေတာတို့ဆို လုံးဝအဆင်မပြေပါဘူး .. အပေါ်မှာ ပြောခဲ့သလို .. မှန်မှန် မှားမှား communicate လုပ်နိုင်ဖို့ကိုပဲ အရင် ရည်ရွယ်တယ်ဆိုရင် .. ပြောရတာ ပိုပြီးလွယ်ကူသွားလိမ့်မယ် .. စိတ်ထဲမှာ ပေါ့ပေါ့ပါးပါးပဲထား .. စာမေးပွဲဖြေနေတာ မဟုတ်သလို မှားသွားရင်လည်း ဘယ်သူကမှ အပြစ်မတင်ပါဘူး ..
နောက်တစ်ခုက ကိုယ်ပြောချင်တဲ့ စကားလုံးကို ဘယ်လိုပြောရမလဲမသိရင် .. တခြား နည်းလမ်းတွေ သုံးပြီး ပုံဖော်ပြလို့ရပါတယ် .. ဥပမာ အမွှေးတိုင်ကို ဘယ်လိုခေါ်လဲ မသိရင် .. it is a long stick we used for praying.. it has a sweet smell something like that ပေါ့ .. အဲဒါဆို နားလည်တဲ့သူက you mean incense sticks? ဆိုပြီး မေးလာရင် ဘယ်လိုပြောရမလဲ ကိုယ်သိသွားပြီ .. အဲလိုပေါ့ .. အဓိကက လိုရင်းရောက်ဖို့ပဲ .. တစ်နည်းနဲ့ မရောက်ရင် နောက်တစ်နည်းနဲ့ သွားကြည့် ..
အရင်က ဆို ကိုယ်ပြောချင်တဲ့ စကားလုံးကိုမသိရင် ဆက်မပြောတတ်တော့ဘဲ .. ရပ်ပြီး ဘာဆက်လုပ်လို့ လုပ်ရမှန်းမသိ ဖြစ်ဖြစ်သွားဖူးတယ် .. နောက်တော့ အခုလိုလေးတွေ .. တစ်နည်းနည်းနဲ့ လှည့်ပတ်ပြောတာလေးတွေ သိပြီးတဲ့ နောက်မှာ .. ဘဝက ပိုလွယ်ကူသွားတာပေါ့ ..
လူတွေတိုင်းမှာ သူတို့ရဲ့ favourite word နဲ့ စကားပြော စတိုင် တစ်မျိုးစီရှိတယ် .. အဲဒါတွေထဲကမှ .. ကိုယ်နဲ့ အဆင်ပြေမဲ့ စကားလုံးတွေကို copy ယူပါ (အကုန်လုံးလိုက်မှတ် လိုက်ပြောနေစရာမလိုပါဘူး) .. စာသင်တယ်ဆိုတာလည်း ဆရာပြောတဲ့ စကားလုံးတွေကို copy တာကနေစတာပဲ .. ရှက်စရာ မဟုတ်ပါဘူး .. အမ်မာဆိုရင် ဘယ်သူတွေ ဆီက တတ်မှန်းမသိပေမဲ့ .. linking words တွေ တော်တော်များများ ကိုယ်ကြားတဲ့အတိုင်း ပြန်သုံးတတ်လာတာပဲ ..
Obviously, For example , you know, to me , I think အဲလိုလေးတွေ ထည့်ထည့်ပြောတော့
စကားပြောရတာ ထောက်ထောက်ကြီး မနေတော့ဘူး .. ဘာမှ အရေးမကြီးဘူး ထင်ရပေမဲ့ တော်တော်လေး အသုံးဝင်တယ် ..
အခုလိုတွေ ပြောပြနေတာ ကိုယ့်လို solo trip တွေ သွားချင်တဲ့သူအချင်းချင်း .. encourage လုပ်ချင်ယုံ သက်သက်ပါပဲ .. အမ်မာလည်း English စာ အရမ်းမကောင်းပါဘူး .. Communicate လုပ်လို့ရတဲ့ အဆင့်ပဲရှိတယ် .. ကိုယ်ပြောရင် ဘယ်တော့မှ tense တွေမမှန်ဘူး .. အရင်ကဆို အမြဲ .. simple present ပဲသုံးတာ ..
မနေ့က အကြောင်းပြောလည်း .. go ပဲ .. မနက်ဖြန် အကြောင်းပြောလည်း go ပဲ
အခုမှ နည်းနည်း past tense “went” ဆိုပြီး သုံးတတ်လာတာ ..
ဒါနဲ့ အားတက်အောင် ထပ်ပြီး ပြောရရင် .. Native Americans တွေတောင် စကားပြောရင် tense မမှန်တာတွေ အများကြီးရှိတာ တွေ့ဖူးတော့ ကိုယ်တွေ မလွန်ပါဘူး
တယ် .. တစ်ခါက English ဆရာ တစ်ယောက် ပြောဖူးတာ .. သူ့သူငယ်ချင်း Native speakers တွေ တောင် စာမေးပွဲမှာ grammar တွေ tense တွေ မမှန်လို့ fail ဖူးတယ် အမှတ်အရမ်းနည်းတယ်တဲ့ .. နေ့စဉ်သုံး စကားပြောနဲ့ တကယ်ရေးတော့ကျတော့ မတူတော့ဘူး .. အဲဒါမို့ မှားနေတာ ကိုယ်တစ်ယောက်တည်းမဟုတ်ဘူးလို့တွေးပါ .. လူတိုင်းလည်း အနည်းအများတော့ မှားကြတာပဲ .. အဓိက မှားမှာကြောက်/ရှက် တဲ့စိတ်ကိုဖယ်လိုက်ရင် .. ပိူပြီး လွယ်လွယ်နဲ့ ပြောထွက်လာလိမ့်မယ် .. ခရီးသွားရင် communicate လုပ်ဖို့လောက်တော့ အဆင်ပြေသွားရင် ပြီးတာပါပဲ .. language အခက်အခဲကြောင့် ခရီးသွားချင်ပေမဲ့ မသွားရဲတဲ့သူတွေကို မိုတီလေးရအောင် ပြောပြတာပါ